از همان ابتدا درباره مذاکره با آمریکا ۲نظر در بین دیپلمات‌ها و مسئولان جمهوری اسلامی وجود داشت. نخست عده‌ای معتقد بودند که مذاکره با رابطه متفاوت است؛ رابطه نداشته باشیم ولی مذاکره کنیم. دسته دوم کسانی بودند که مذاکره با آمریکا را در هر صورت برای نظام سم می‌دانستند و معتقد بودند که مذاکره و گفت‌وگو با آمریکا سودی ندارد. با این حال مسئله مذاکره با آمریکا در دوران ریاست‌جمهوری مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی چندبار در شورای‌عالی امنیت ملی به بحث گذاشته شد و تقریبا در تمام رأی‌گیری‌ها «مخالفت با مذاکره» تصویب شد.
در مقاطع مختلفی که از عمر ۴۰ساله نظام می‌گذرد، پیشنهاد مذاکره با آمریکا در بزنگاه‌های حساس مطرح شده است، زمانی که افتخار خدمتگزاری در مجموعه دولت اصلاحات را داشتم، رهبر معظم انقلاب جمله‌ای گفتند مبنی بر اینکه اگر مذاکره با آمریکا به نفع کشور و منافع ملی باشد، نخستین کسی خواهم بود که با آن موافقت خواهم کرد، یعنی نظرشان این بود که چون به نفع کشور نیست، مذاکره منع شده است.
ایران تاکنون چندبار با آمریکا مذاکره کرده و این کشور را آزموده است، علاوه بر برجام، یکی دیگر از آنها در دوره تشکیل دولت سیاسی در افغانستان بود که هیچ مشکلی از ایران برطرف نشد و در موضوع گروگان‌های ایران در افغانستان، آمریکایی‌ها همه قول‌هایشان را لغو کردند.
این بیان مقدماتی در توضیح این نکته ارائه شد که نفی مذاکره با آمریکا یک راهبرد از سر احساس و یا یک شعار نیست. نخستین پیامی که آمریکای ترامپ تلاش می‌کند از طریق مذاکره با ایران به کشورهای دنیا بدهد این است که سیاست فشار حداکثری جواب داده و آمریکا، ایران را با فشار پای میز مذاکره کشاند. دمکرات‌ها هم در آمریکا این راه را رفته و متوجه شده‌اند که شعار «همه گزینه‌ها روی میز است» برای آنها عایدی نداشت. این راهبرد که ایران بر اثر فشار پای میز مذاکره می‌نشیند یک اشتباه محاسباتی تکرارپذیر در آمریکاست.
بنابراین، هدف آمریکا هم‌اکنون از مذاکره با ایران، بیشتر از آنکه به عطش ترامپ برای گرفتن عکس یادگاری برگردد، به یک استراتژی پیوند خورده است؛ ناامید کردن کشورهای دیگر از تلاش‌هایی که برای رسیدن به استقلال انجام می‌دهند و بدبین کردن آنها به سرنوشت جمهوری اسلامی‌ای که زیر فشار تسلیم شد. بزرگان کشور که با این مذاکرات مخالفت دارند، آن را به نفع منافع ملی کشور نمی‌دانند. یکصدایی مقامات مبنی بر اینکه مذاکره دوجانبه یا چندجانبه با آمریکا به مصلحت نیست، به این دلیل است که تقریبا برای همه آنان این مسئله عینیت پیدا کرده که آمریکا به‌دنبال حل مسئله نیست.
نکته بعد درباره مذاکره اینکه هزینه و فایده‌های یک کشور از ورود به مذاکره باید سنجیده شود، مقامات ایران به این نتیجه رسیده‌اند که از مذاکره با آمریکا منفعتی به‌دست نمی‌آید که با مذاکره نکردن این منافع از بین برود. ایران شدیدترین تحریم‌ها را از اردیبهشت ۹۷که ترامپ از برجام خارج شد تاکنون متحمل و به گفته کسانی که اقتصاد کشور را رصد می‌کنند، بار روانی این تحریم‌ها تخلیه شده است به‌طوری که شرایط اقتصادی کشور از سال گذشته پایدارتر است. چنین تعبیری البته به‌معنای خوب بودن اقتصاد کشور نیست و کشور همچنان در شرایط فشار حداکثری قرار دارد اما این صدای واحد در داخل کشور درباره نفی مذاکره با آمریکا، پیام واحدی را به ترامپ و دنیا منتقل می‌کند.
نظر شما